Personeel> Samenwerken met zelfstandigen

DBA voor opdrachtgevers: veelgestelde vragen

In de wet DBA (deregulering beoordeling arbeidsrelaties) zijn opdrachtgever en opdrachtnemer (zzp'er) samen verantwoordelijk voor de fiscale gevolgen als de Belastingdienst oordeelt dat er sprake is van een dienstverband. Met een modelovereenkomst voorkomt u dit. U moet dan wel volgens de bepalingen in de modelovereenkomst werken. 

Werkt u al met een modelovereenkomst? Dan kunt u daar gewoon mee doorgaan. Is dit niet het geval, maar wilt u wel goede afspraken maken? Gebruik dan altijd een goedgekeurde modelovereenkomst van de website van de Belastingdienst. Door te werken volgens een modelovereenkomst weet u zeker dat er geen sprake is van loondienst. Het werken met een modelovereenkomst is niet verplicht. U kunt ook zelf beoordelen of er sprake is van loondienst.

Op deze pagina vindt u antwoord op veelgestelde vragen door opdrachtgevers. Meer informatie vindt u bij Zzp'er inhuren.

Ook zijn er veelgestelde vragen door zzp'ers.

Wanneer heeft u geen overeenkomst nodig?

Het is niet verplicht om een modelovereenkomst te gebruiken. Door te werken volgens een modelovereenkomst kunt u voorkomen dat er sprake is van een dienstbetrekking. Voor het bestaan van een dienstbetrekking moeten 3 aspecten aanwezig zijn:

1. persoonlijke arbeid uitvoeren
2. loon ontvangen
3. gehoor geven aan gezag

Ontbreekt 1 van deze 3 aspecten, dan is er geen dienstbetrekking. Is duidelijk dat er geen sprake is van een dienstbetrekking? Dan is een modelovereenkomst ook niet noodzakelijk. Werken volgens een modelovereenkomst geeft u echter wel zekerheid. Vraag uw opdrachtnemer daarom om een modelovereenkomst. Of download zelf een algemene modelovereenkomst of modelovereenkomst voor uw branche of beroepsgroep.

Wie is verantwoordelijk voor het opstellen van de overeenkomst?

De opdrachtnemer en opdrachtgever zijn samen verantwoordelijk voor de overeenkomst. Dat hoeft niet een modelovereenkomst van de Belastingdienst te zijn. U mag ook een eigen overeenkomst gebruiken.

Wat moet er in ieder geval in een modelovereenkomst staan?

In de algemene modelovereenkomsten zijn de relevante bepalingen geel gemarkeerd. Die bepalingen mag u niet aanpassen. De niet-gemarkeerde artikelen kunt u aanvullen en aanpassen aan uw eigen situatie, als dat niet in strijd is met de gemarkeerde artikelen.

Mag u een eigen overeenkomst voorleggen aan de Belastingdienst?

Ja, dat mag, maar het is meestal niet nodig. In veel gevallen is het duidelijk dat er geen sprake is van loondienst. Twijfelt u of wilt u zekerheid vooraf, dan kunt u het makkelijkst een algemene modelovereenkomst of een modelovereenkomst voor branches en beroepsgroepen gebruiken. U kunt dan direct aan de slag. Wilt u toch liever een eigen overeenkomst opstellen en door de Belastingdienst laten beoordelen? Baseert u zich dan op de algemene modelovereenkomsten of de modelovereenkomsten voor branches en beroepsgroepen. Zo weet u zeker dat in uw overeenkomst de juiste bepalingen staan. Meer over het voorleggen van een eigen overeenkomst leest u hier.

Wat zijn de gevolgen als ik geen gebruik maak van een overeenkomst?

Als u geen gebruik maakt van een modelovereenkomst van de Belastingdienst, dan heeft u geen zekerheid over de arbeidsverhouding. Er ontstaat dan het risico op schijnzelfstandigheid. Als de Belastingdienst vindt dat er wel sprake is van loondienst, dan moeten u en de opdrachtnemer alsnog loonbelasting en premies volksverzekeringen betalen over de vergoeding. Daarnaast moet u premies werknemersverzekeringen en inkomensafhankelijke bijdrage Zvw betalen.

Wat is het risico als u geen modelovereenkomst van de Belastingdienst gebruikt?

Een modelovereenkomst is niet verplicht. U kunt ook zelf bepalen of u wel of geen loonheffingen moet inhouden. Bij een controle kijkt de Belastingdienst naar de manier waarop u werkt en beoordeelt dan of er sprake is van loondienst. Is er toch sprake van loondienst? Dan moet u alsnog loonheffingen betalen. En mogelijk krijgt u een boete.

Wat is een fictieve dienstbetrekking en waarom wilt u dat voorkomen?

Bij een fictieve dienstbetrekking bent u wel opdrachtgever en werkt u met een opdrachtnemer. Maar door de manier waarop u met elkaar werkt, ontstaat volgens de wet toch een dienstbetrekking. U bent dan inhoudingsplichtig voor de loonheffing, premie werknemersverzekering en de bijdrage zorgverzekeringswet. Door een modelovereenkomst te gebruiken en in de praktijk ook te werken volgens die overeenkomst, voorkomt u een dienstbetrekking.

Wel kunt u samen met uw opdrachtnemer 3 fictieve dienstbetrekkingen uitsluiten: thuiswerkers, gelijkgestelden en artiesten. U moet dit dan vastleggen in uw (model)overeenkomst. 

Kijk voor meer informatie in het Handboek Loonheffingen bij subparagraaf 1.1.2 'Fictieve dienstbetrekking' en bij hoofdstuk 16 'Bijzondere arbeidsrelaties'.

Wie is verantwoordelijk als de Belastingdienst vindt dat er sprake is van een echte dienstbetrekking?

U en de zzp’er zijn samen verantwoordelijk. Zolang u samen werkt volgens een modelovereenkomst van de Belastingdienst, is er geen sprake van loondienst. U hoeft dan geen loonbelasting en premies volksverzekering te betalen. Als de zzp’er zijn aangifte inkomstenbelasting doet, beoordeelt de Belastingdienst of de zzp’er ondernemer is voor de inkomstenbelasting.

Mag u bij beoordeling van loondienst de loonheffingen aan uw opdrachtnemer doorschuiven?

Dat mag. U kunt hierover ook afspraken maken in de modelovereenkomst.

Let op: een eventuele boete en de nageheven premies voor de werknemersverzekering en inkomensafhankelijke bijdrage zorgverzekeringswet mag u niet doorbelasten. Ook niet als u daarover een bepaling opneemt in de modelovereenkomst.

Wat als u een zzp’er inhuurt via een intermediair?

U kunt natuurlijk ook een bemiddelingsbureau inschakelen als u een zzp’er wilt inhuren. Als dat gaat met een tussenkomstmodel wordt het bemiddelingsbureau de formele opdrachtgever van de zzp’er. Als opdrachtgever heeft u dus geen directe overeenkomst met de zzp'er. Het risico op het ontstaan van een dienstbetrekking ligt dan ook bij het bemiddelingsbureau. Mogelijk wil het bemiddelingsbureau wel afspraken met u maken over de doorbelasting van eventuele naheffingen of het voorkomen hiervan door eisen te stellen aan duur en maximum aantal uren. Het kan ook met een bemiddelingsmodel. Dan brengt het bureau u en de zzp'er bij elkaar. U wordt dan wel opdrachtgever. En de zzp’er wordt uw opdrachtnemer. Die arbeidsrelatie leggen u en de zzp'er vast in een modelovereenkomst. Het bemiddelingsbureau kan u daarbij helpen.

Hoe controleert de Belastingdienst op naleving van de wet DBA?

De Belastingdienst controleert of opdrachtgevers zich aan de wet DBA houden. Als u als opdrachtgever kwaadwillend bent of de aanwijzingen niet opvolgt, dan zal de Belastingdienst handhaven. Dat kan met naheffingsaanslagen (eventueel met boete) en correctieverplichtingen.

Meer informatie

• Staat uw vraag er niet tussen? Kijk op belastingdienst.nl voor uitgebreide informatie over de wet DBA.